آیا سنگ کلیه و سرطان کلیه با هم مرتبط هستند؟

عملکرد اصلی کلیه دفع مواد زائد و مایعات اضافی از بدن است که از راه ادرار از بدن خارج می‌شوند. اگر مقدار زیادی از این سموم و مواد زائد در بدن انباشته شود و مایعات کافی برای دفع آنها وجود نداشته باشد، ممکن است تبدیل به کریستال شده و در کلیه ها جمع شوند و چنین کریستال هایی در مدت زمان کوتاه، می توانند تبدیل به سنگ های سختی به نام سنگ کلیه شوند. سنگ های کلیه، احتمال سرطان کلیه را افزایش می دهند. در این بیماری چرخه سلول‌های بافت کلیه دچار تغییر شده و طرز غیرقابل‌کنترلی تکثیر می‌شوند.

در حالت عادی، سلول‌های فرسوده بافت کلیه پس از تولید سلول‌های جدید از بین می‌روند؛ اما وقتی سلول‌ها سرطانی شده باشند، سلول‌های فرسوده به حیات خود ادامه می‌دهند و به‌تدریج سلول‌های سرطانی و دارای جهش جای سلول‌های کاربردی و سالم را می‌گیرند. به‌این‌ترتیب سلول‌های کلیه دچار سرطان شده‌ و تومورهای بدخیم یا خوش‌خیم کلیه را تشکیل داده‌اند. از این رو درمان به موقع سنگ های کلیه، مسئله مهمی است؛ زیرا این کار شما را از خطر احتمالی ابتلا به سرطان کلیه نجات می دهد.

علل ابتلا به سنگ کلیه

بزرگ‌ترین دلیل برای ابتلا به سنگ کلیه تولید کمتر از یک لیتر ادرار در روز است. سایر عوامل تأثیرگذار عبارتند از:

• کمبود آب بدن
• چاقی
• یک رژیم غذایی با مقادیر بالای پروتئین، نمک یا گلوکز
• پرکاری پاراتیروئید
• جراحی بای‌ پس معده
• بیماری‌های التهابی روده که جذب کلسیم را افزایش می‌دهد.
• مصرف داروهای ضد تشنج

عوامل خطر سنگ کلیه

چاقی، رژیم غذایی پر پروتئین، مصرف بیش از حد نمک و شکر، از عواملی هستند که احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهند. سنگ کلیه، مشکل شایعی است که هم مردان و هم زنان به آن دچار می شوند؛ اما مردان بیشتر مستعد تشکیل سنگ کلیه هستند. همچنین در افراد بین سنین ۳۰ تا ۶۰ سال، احتمال تشکیل سنگ کلیه بیشتر است.

علائم سنگ کلیه

• خون در ادرار (ادرار قرمز، صورتی یا قهوه‌ای)
• استفراغ
• تهوع
• بی‌رنگ یا بدبو شدن ادرار
• لرز
• تب
• تکرر ادرار
• کم بودن مقدار ادرار

در صورتی که سنگ کلیه کوچک باشد، ممکن است هنگام خروج سنگ از دستگاه ادرار احساس درد نکنید یا علامتی نداشته باشید.

انواع سنگ کلیه

1. سنگ کلسیمی: رژیم غذایی، دوزهای بالای ویتامین D، جراحی بای پس روده و چندین اختلال متابولیک می‌توانند غلظت کلسیم یا اگزالات را در ادرار افزایش دهند و باعث سنگ کلسیمی شوند.
2. سنگ‌های استروویت: در پاسخ به عفونت دستگاه ادراری تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها می‌توانند به سرعت رشد کرده و بسیار بزرگ شوند. علائم این سنگ‌ها خفیف تا شدید است.
3. سنگ‌های اسید اوریک: این سنگ می‌تواند در افرادی که به دلیل اسهال مزمن یا سوء جذب، مایعات زیادی از دست می‌دهند، افرادی که از رژیم غذایی پر پروتئین استفاده می‌کنند و مبتلایان به دیابت یا سندرم متابولیک تشکیل شوند.
4. سنگ سیستین: یکی از نادرترین انواع سنگ کلیه است.

تشخیص سنگ کلیه

پزشک برای تشخیص سنگ کلیه و اندازه و محل و نوع سنگ، موارد زیر را ممکن است از شما درخواست نماید:

• آزمایش خون: با یک آزمایش خون ساده میتوان میزان کلسیم، اوریک اسید، کراتینین و سلامت کلیه ها و برخی علل ایجاد کننده سنگ کلیه را به خوبی بررسی نمود.
• آزمایش ادرار: با جمع آوری ادرار بیست و چهار ساعته می توان مواد اضافی داخل ادرار که منجر به تشکیل سنگ کلیه شده اند و همچنین کمبود موادی که می توانند مانع تشکیل سنگ شوند را بررسی نمود.
• تصویربرداری: جهت تعیین محل و اندازه سنگ می توان از روش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن و سونوگرافی کمک گرفت. عکس رادیولوژی ساده دقت کمتری داشته و امروزه کمتر جهت تشخیص سنگ کلیه از آن استفاده می شود.
• بررسی سنگ های دفع شده: با بررسی ترکیبات سنگ های دفع شده، می توان به دقت نوع سنگ را تعیین کرده و درمان هدفمند آن را آغاز نمود.

درمان سنگ کلیه

برخی از سنگ ها به خصوص سنگ های بزرگ، در حالب گیر می کنند؛ زیرا باریک ترین نقطه در دستگاه ادراری می باشد. این امر می تواند باعث درد شدید شود و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. اگر سنگ بزرگ دارید که بعید به نظر می رسد خود به خود دفع شود احتمالاً پزشک گزینه های درمانی دیگر را با شما در میان بگذارد. پزشک ممکن است یکی از روش های زیر را برای از بین بردن سنگ حالب بزرگ توصیه کند:

1- قرار دادن استنت در حالب

یک لوله پلاستیکی کوچک و نرم به داخل حالب اطراف سنگ منتقل می شود و به این ترتیب ادرار می تواند سنگ را دور بزند. این راه حل موقت یک روش جراحی است که تحت بیهوشی انجام می شود. ریسک آن کم است؛ اما باید با روشی برای برداشتن یا شکستن سنگ پیگیری شود.

2- قرار دادن لوله نفروستومی

یک رادیولوژیست مداخله ای می تواند با قرار دادن این لوله مستقیماً در کلیه از طریق کمر، فقط با استفاده از آرام بخش و ترکیبی از سونوگرافی و اشعه ایکس درد را تسکین دهد. این کار معمولاً در صورت بروز تب یا عفونت با انسداد ادراری ناشی از سنگ استفاده می شود.

3- سنگ شکنی با موج شوک

در این روش از امواج متمركز برای خرد کردن سنگ ها به قطعات كوچكتر استفاده می شود كه می توانند بدون كمك اضافی از دستگاه ادراری رد شده و از بدن خارج شوند.

4- یورتروسکوپی

متخصص اورولوژی یک لوله نازک با اسکوپ را داخل مجرای ادراری و حالب قرار خواهد داد. هنگامی که پزشک سنگ را ببیند، می تواند مستقیماً سنگ را بردارد یا با لیزر به قطعات کوچکتر تقسیم کند که بتوانند به تنهایی عبور کنند. قبل از این روش ممکن است با قرار دادن استنت در مجرای ادرار باعث می شود مجرای ادرار منبسط شود.

5- نفرولیتوتومی از راه پوست

این روش معمولاً در صورت وجود سنگ بسیار بزرگ یا سنگی غیرمعمول در کلیه استفاده می شود. پزشک شما یک برش کوچک در پشت شما ایجاد می کند و سنگ را از طریق برش با نفروسکوپ خارج می کند. اگرچه این روش کم تهاجمی است، شما به بیهوشی عمومی نیاز خواهید داشت.

6- درمان دارویی

این نوع درمان شامل استفاده از داروهای مسدود کننده آلفا برای کمک به دفع سنگ است. با این حال، طبق بررسی مطالعات سال 2018، باید خطرات و فواید آن را در نظر گرفت. آلفا بلاکرها به کاهش فشار خون کمک می کنند که می تواند برای پاکسازی سنگ های کوچکتر مؤثر باشد؛ اما خطر وقایع منفی را نیز به همراه دارد.

• تغذیه بیماران مبتلا به سرطان کلیه
  تاریخ انتشار : 1400-11-27تاریخ بروز رسانی : 1400-12-19


• پس از جراحی برای درمان سرطان کلیه چه مراقبتهایی نیاز است؟
  تاریخ انتشار : 1402-03-06تاریخ بروز رسانی : 1402-03-17


• سرطان کلیه و تشخیص زودهنگام آن
  تاریخ انتشار : 1402-02-19تاریخ بروز رسانی : 1402-04-24


• آیا روش جراحی، برای درمان سرطان کلیه مناسب است؟
  تاریخ انتشار : 1401-10-04تاریخ بروز رسانی : 1401-10-14


• مرحله بندی و انواع سرطان کلیه
  تاریخ انتشار : 1402-02-12تاریخ بروز رسانی : 1402-02-24