با عوارض سرطان مثانه آشنا شوید

مثانه یک ارگان کیسه‌ای شکل، توخالی و انعطاف پذیر در لگن است. مهم‌ترین نقش مثانه، ذخیره‌ی ادرار قبل از خروج آن از بدن است. کلیه‌ها پس از تولید ادرار، از طریق لوله‌هایی به نام میزنای یا حالب ادرار را به مثانه منتقل می‌کنند. هنگام ادرار کردن عضلات مثانه منقبض می‌شوند و ادرار از طریق لوله‌ای به نام میزراه (پیشابراه یا مجرای ادراری) از بدن خارج می‌شود. این سرطان زمانی آغاز می‌شود که سلول‌های پوشاننده‌ی سطح داخلی مثانه تغییر کنند و رشد آنها از کنترل خارج شود و توده‌ای به نام تومور ایجاد می‌شود.

تومور مثانه می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد. بدخیمی به این معنا است که سلول‌های سرطانی می‌توانند رشد کنند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند که این فرآیند متاستاز نامیده می‌شود؛ اما تومور خوش‌خیم به سایر قسمت‌های بدن متاستاز نمی‌دهد. ایجاد تومورهای بدخیم در مثانه می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. با تشخیص به‌موقع سرطان در مراحل اولیه احتمال درمان بسیار بالا است.

علت سرطان مثانه

سرطان مثانه زمانی شروع می شود که سلول های مثانه دچار تغییر (جهش) در DNA خود شوند. DNA سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد. این تغییرات به سلول می گویند که به سرعت تکثیر شود و در مواقعی که سلول های سالم می میرند به زندگی خود ادامه دهند. سلولهای غیرطبیعی توموری را تشکیل می دهند که می تواند به بافت طبیعی بدن حمله کرده و آنها را از بین ببرد. با گذشت زمان، سلولهای غیرطبیعی می توانند جدا شده و در بدن گسترش (متاستاز) یابند.

عوامل خطر سرطان مثانه

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهند عبارتند از:

• استعمال دخانیات. کشیدن سیگار، قلیان یا پیپ ممکن است با تجمع مواد شیمیایی مضر در ادرار، خطر این سرطان را افزایش دهد. هنگام استعمال دخانیات، بدن شما مواد شیمیایی موجود در دود را پردازش می کند و برخی از آنها را از طریق ادرار دفع می کند. این مواد شیمیایی مضر ممکن است به مخاط مثانه آسیب برساند که می تواند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد.
• افزایش سن. با افزایش سن خطر ابتلا به این سرطان نیز افزایش می یابد. اگرچه این سرطان ممکن است در هر سنی رخ دهد؛ اما بیشتر افرادی که بیش از 55 سال دارند، محتمل تر است.
• مرد بودن. مردان بیشتر از زنان به این سرطان مبتلا می شوند.
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص. کلیه های شما در فیلتر کردن مواد شیمیایی مضر از جریان خون و انتقال آنها به مثانه نقش اساسی دارند. به همین دلیل، تصور می شود که قرارگیری در معرض برخی مواد شیمیایی خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد. مواد شیمیایی مرتبط با خطر این سرطان شامل آرسنیک و مواد شیمیایی است که در تولید رنگ مو، لاستیک، چرم، منسوجات و رنگ های هنری و ساختمانی استفاده می شود.
• درمان قبلی سرطان. درمان با داروی ضد سرطان سیکلوفسفامید خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد. افرادی که تحت پرتو درمانی لگن برای سرطان قبلی قرار داشته اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این سرطان هستند.
• التهاب مزمن مثانه. عفونت یا التهاب مزمن یا مکرر ادرار ( سیستیت )، می تواند در صورت استفاده طولانی مدت از سوند ادرار رخ دهد و همچنین ممکن است خطر ابتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی مثانه را نیز افزایش دهد. در برخی مناطق جهان، کارسینوم سلول سنگفرشی با التهاب مزمن مثانه ناشی از عفونت انگلی معروف به شیستوزومیازیس مرتبط است.
• سابقه شخصی ابتلا به سرطان. اگر قبلا به این سرطان مبتلا شده اید، احتمال ابتلا دوباره به آن وجود دارد.

علائم سرطان مثانه

شایع‌ترین علائم سرطان مثانه شامل موارد زیر است:

• ادرار خونی
• احساس درد یا سوزش در زمان ادرار کردن، بدون آنکه شواهدی از عفونت مجرای ادرار در بیمار وجود داشته باشد.
• تغییر در عادات دفع ادرار از قبیل تکرر ادرار یا احساس نیاز شدید به دفع ادرار بدون آنکه مقدار ادرار زیادی تولید شده باشد، مشکل در ادرار کردن و کم فشاری ادرار

انواع سرطان مثانه

سه نوع سرطان مثانه وجود دارد:

سرطان مثانه سلول انتقالی

سرطان سلول انتقالی رایج ترین نوع سرطان مثانه است. این در سلول های انتقالی در لایه داخلی مثانه شروع می شود. سلول های انتقالی سلول هایی هستند که هنگام کشیده شدن بافت بدون آسیب دیدن تغییر شکل می دهند.

سرطان مثانه سلول سنگفرشی

سرطان سلول سنگفرشی یک سرطان نادر در ایالات متحده است. این بیماری از آنجا شروع می شود که سلول های سنگفرشی نازک و مسطح پس از عفونت طولانی مدت یا تحریک مثانه در مثانه تشکیل می شود.

سرطان مثانه آدنوکارسینوم

آدنوکارسینوما نیز یک سرطان نادر در ایالات متحده است. این بیماری از زمانی شروع می شود که سلول های غده ای در مثانه پس از تحریک طولانی مدت و التهاب مثانه تشکیل می شود. سلول های غده ای غدد ترشح کننده مخاط در بدن را تشکیل می دهند.

مراحل سرطان مثانه

مراحل مختلف تومور مثانه به شرح زیر است:

1. مرحله ۰: سلول‌های سرطانی در سطح پوشش داخلی مثانه ایجاد شده‌اند. تومور در این مرحله، سرطان درجا نیز نامیده می‌شود.
2. مرحله ۱: سلول‌های سرطانی پوشش داخلی مثانه را درگیر کرده‌اند اما به لامینا پروپریا و دیواره‌ی عضلانی نفوذ نکرده‌اند. تومور در این مرحله، کارسینوم تهاجمی غیر عضلانی نیز نامیده می‌شود.
3. مرحله ۲: سرطان به دیواره‌ی عضلانی حمله کرده اما به خارج از مثانه گسترش نیافته است. این مرحله، کارسینوم تهاجمی عضلانی نیز نامیده می‌شود.
4. مرحله ۳: سرطان از طریق دیواره‌ی مثانه به بافت اطراف از جمله پروستات، رحم و واژن نیز گسترش یافته است.
5. مرحله ۴: سرطان به سایر ارگان‌های بدن مانند گره‌های لنفاوی، استخوان‌ها، ریه‌ها و کبد گسترش یافته است. این مرحله، سرطان پیشرفته‌ی مثانه به حساب می‌آید.

تشخیص سرطان مثانه

پزشک شما ممکن است سرطان را با استفاده از یک یا چند روش زیر تشخیص دهد:

1. آزمایش ادرار
2. معاینه داخلی که شامل قرار دادن انگشتان پزشک با استفاده از دستکش در واژن یا راست روده (مقعد) شما می شود تا توده هایی را که ممکن است نشان دهنده رشد سرطانی باشد را احساس کند.
3. سیستوسکوپی که پزشک لوله باریکی را که یک دوربین کوچک روی آن قرار دارد از طریق مجرای ادرار شما وارد می کند تا داخل مثانه شما را ببیند.
4. بیوپسی که در آن پزشک ابزار کوچکی را از طریق مجرای ادرار شما وارد می کند و نمونه کوچکی از بافت مثانه را برای آزمایش سرطان می گیرد.
5. سی تی اسکن برای مشاهده مثانه
6. پیلوگرام داخل وریدی (IVP)
7. اشعه ایکس

عوارض سرطان مثانه

سرطان مثانه زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های خاصی در بافت مثانه جهش یا تغییر کنند و با رشد سریع خود باعث ایجاد تومور ‌شوند. اگر سرطان مثانه درمان نشود، ممکن است از طریق دیواره‎های مثانه به غدد لنفاوی مجاور و سپس سایر نواحی بدن از جمله استخوان‎ها، ریه‎ها یا کبد گسترش پیدا کند. منظور از متاستاز سرطان مثانه این است که عارضه از نوع بدخیم و پیشرفته است. همچنین سرطان مثانه متاستاتیک قابلیت رشد یافتن با سرعت بالا و رسیدن به دیگر اندام‌ها و بافت‌های نزدیک به مثانه را دارد. زمانی که سرطان مثانه متاستاز کند بسته به نوع توسعه‌یافتگی بیمار علائم متفاوتی را تجربه خواهد کرد. ازجمله علائم رایج متاستاز سرطان مثانه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• احساس درد در یک سمت کمر
• کاهش اشتها یا بی‌اشتهایی
• از دست دادن میزان قابل‌توجه وزن
• ورم کردن پاها
• احساس درد در استخوان
• ضعف عمومی بدن

در وضعیت متاستاز، از بین بردن سلول‌های سرطانی واقعاً دشوار است و حتی می‎تواند زمینه مرگ بیمار را فراهم کند.

درمان سرطان مثانه

درمان سرطان مثانه تهاجمی غیر عضلانی عبارتند از:

• برش تومور با کمک روش سیستوسکوپی
• ایمونوتراپی درون مثانه‌ای یا اینتراوزیکال
• شیمی درمانی درون مثانه‌ای یا اینتراوزیکال
• اگر بعد از انجام این روش‌ها سرطان درمان نشود، مثانه به صورت کامل برداشته خواهد شد.

• درمان سرطان مثانه با ایمونوتراپی
  تاریخ انتشار : 1401-07-30تاریخ بروز رسانی : 1401-08-03