درباره سرطان شناسی دستگاه ادراری و تناسلی (اوروانکولوژی) بیشتر بدانید

اورولوژی آنکولوژیست کیست؟

اورولوژی آنکولوژیست پزشک با آموزش‌های ویژه در تشخیص و درمان سرطان‌های دستگاه ادراری مردانه و زنانه و اندام‌های تناسلی مردانه است. این اندام‌ها شامل مثانه، کلیه‌ها، پروستات، آلت تناسلی و بیضه‌ها هستند.

آنکولوژیست‌های اورولوژی برای درمان بدخیمی‌های دستگاه ادراری با استفاده از ابزارها و فناوری‌های مختلف طراحی شده، آموزش دیده‌اند.

سرطان‌های اورولوژیک:

انواع مختلفی از سرطان اورولوژیک وجود دارد. برخی از انواع آن هم در مردان و هم در زنان اتفاق می‌افتد، مانند سرطان مثانه و کلیه و برخی دیگر مختص جنسیت هستند، مانند سرطان بیضه برای مردان.

انواع سرطان‌های اورولوژیک مخصوص مردان عبارتند از:

• سرطان پروستات
• سرطان بیضه
• سرطان آلت تناسلی

سرطان‌هایی که می‌تواند در هر دو جنس رخ دهد، عبارتند از:

• سرطان مثانه
• سرطان کلیه

سرطان‌های اورولوژیک رشد غیر‌طبیعی سلول‌هایی است که در اندام‌های دستگاه ادراری مردان و زنان و بیضه‌ها، پروستات و آلت تناسلی مردان تشکیل می‌شوند. دستگاه ادراری که ادرار را تولید و ذخیره می‌کند، شامل کلیه‌ها، حالب (لوله‌هایی که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه می‌برند)، مثانه و مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از مثانه حمل می‌کند و آن را از بدن دفع می‌کند) است.

اغلب، سرطان‌های این اندام‌ها علائمی مانند درد، توده، عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) یا خون در ادرار ایجاد می‌کنند. بسیاری از این سرطان‌ها در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان هستند.

پزشکان اغلب سرطان‌های اورولوژیک را با جراحی برای برداشتن تومور درمان می‌کنند. در برخی شرایط پزشکان، پرتودرمانی ( استفاده از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس برای کنترل یا توقف رشد سلول‌های سرطانی) را توصیه می‌کنند. سایر بیماران ممکن است برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا کنترل رشد آن‌ها شیمی درمانی کنند.

• سرطان مثانه:

سرطان مثانه یک سرطان نسبتا شایع است و زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در مثانه، اندامی که ادرار را در بدن ذخیره می‌کند، رشد کنند. سرطان مثانه اغلب در افراد 60 ساله یا بالاتر رخ می‌دهد. این بیماری در مردان، افرادی که سیگار می‌کشند، افرادی که به طور مکرر التهاب مثانه را تجربه می‌کنند و افرادی که در معرض اشعه و داروهای شیمی درمانی خاص قرار گرفته‌اند، شایع‌تر است.

پزشک نمونه ادرار را برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی می‌گیرد. همچنین سیستوسکوپی انجام می‌دهد. اگر پزشک بافت مشکوکی را ببیند، بیوپسی (قطعه کوچکی از بافت) را برای معاینه برمی‌دارد.

تومورهای کوچکی که اغلب به خارج از مثانه گسترش نیافته‌اند را می‌توان از دیواره مثانه خارج کرد. تومورهای بزرگ‌تر که به دیواره مثانه یا سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته‌اند، ممکن است نیاز به درمان بیشتری داشته باشند. سایر درمان‌های سرطان مثانه شامل شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا ایمونوتراپی است.

علائم:

• وجود خون در ادرار
• کم‌خونی به علت از دست دادن خون به صورت مزمن
• علائم تحریکی ادرار شامل تکرر، فوریت در دفع و سوزش ادرار
• کاهش قابل توجه وزن
• دردهای استخوانی که در مراحل پیشرفته ایجاد می‌شوند

• سرطان کلیه:

سرطان کلیه رشد غیرطبیعی سلول در کلیه است. کلیه‌ها دو اندام هستند که در قسمت میانی پشت قرار دارند و از طریق فرآیند تولید ادرار خون را پاکسازی می‌کنند. سلول‌های سرطانی ممکن است در بافت‌ها یا لوله‌های داخل کلیه رشد کنند. بیشتر سرطان‌های کلیه زود و قبل از گسترش شناسایی می‌شوند که درمان این تومورها را آسان‌تر می‌کند.

علائم:

اغلب، سرطان اولیه کلیه هیچ علامتی ندارد. علائم معمولاً تا زمانی که تومور بزرگ نشده باشد، رخ نمی‌دهد. علائم سرطان کلیه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تغییر رنگ ادرار (صورتی، قرمز یا قهوه‌ای) به دلیل وجود خون در ادرار
• درد در پهلو یا پشت (اغلب درست زیر دنده‌ها) که از بین نمی‌رود
• برآمدگی یا توده در شکم یا پهلو
• تب مداوم بدون علت مشخص
• خستگی شدید
• کم خونی
• کاهش وزن
• از دست دادن اشتها
• متورم شدن مچ پا یا پاها

• سرطان آلت تناسلی:

سرطان آلت تناسلی یک سرطان نادر است که از آلت تناسلی شروع می‌شود. معمولاً به عنوان یک نوع سرطان پوست (سلول سنگفرشی که یک سلول پوست صاف است) شناخته می‌شود. به طور معمول، سلول‌های سنگفرشی به آرامی رشد می‌کنند.

هیچ کس دقیقاً نمی‌داند چه چیزی باعث سرطان آلت تناسلی می‌شود. این سرطان در میان مردانی که در دوران نوزادی ختنه می‌شوند کمتر دیده می‌شود. به نظر می‌رسد مردان در صورت ابتلا به HPV یا ایدز، سیگار کشیدن یا درمان‌های خاصی برای بیماری پوستی پسوریازیس در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

اگر پزشک مشکوک به سرطان آلت تناسلی باشد، ممکن است آزمایش‌های اضافی از جمله بیوپسی، تصویربرداری (مانند اشعه ایکس یا اولتراسوند) و سایر اسکن‌ها را انجام دهد تا مشخص کند که چه نوع سرطانی است و آیا در بدن پخش شده است یا خیر.

پزشکان می‌توانند برخی از تومورهای کوچک را با پرتوهای خارجی درمان کنند، اما رایج‌ترین درمان برای سرطان آلت تناسلی، جراحی است. در برخی موارد، پزشک می‌تواند تنها سرطان و برخی از بافت‌های غیرطبیعی اطراف سرطان را با جراحی بردارد. اگر سرطان فقط در پوست ختنه گاه باشد، ممکن است ختنه برای برداشتن سرطان کافی باشد.

در موارد دیگر، آلت تناسلی ممکن است به طور جزئی یا کامل برداشته شود. این روش که پنکتومی نامیده می‌شود، رایج‌ترین و موثرترین درمان برای سرطان آلت تناسلی است. جراح ممکن است غدد لنفاوی مجاور را نیز بردارد.

علائم:

مردانی که سرطان آلت تناسلی دارند ممکن است متوجه علائمی مانند:

• تاول یا زخم روی آلت تناسلی
• رشد زگیل مانند که چرک آبکی را ترشح می‌کند
• ترشح غیرطبیعی از زیر پوست ختنه گاه
• خون ریزی

• سرطان پروستات:

سرطان پروستات رشد غیرطبیعی سلول‌ها در پروستات است، غده کوچکی که در امتداد دستگاه ادراری مردانه زیر مثانه قرار دارد. هدف آن تولید و تغذیه مایع منی است، مایعی که اسپرم را حمل می‌کند. سرطان پروستات شایع‌ترین سرطان در بین مردان است که در بین بسیاری از مردان بالای 50 سال شایع است. خوشبختانه، بیشتر سرطان پروستات زود تشخیص داده می‌شود. در این مرحله، پیش آگهی برای درمان موفق خوب است. آزمایش PSA با معاینه پروستات برای مردان سیاه پوست از سن 45 سالگی و در 50 سالگی برای مردان غیرسیاه توصیه می‌شود.

علائم:

بسیاری از مردانی که به سرطان پروستات مبتلا هستند، از ابتلا به آن بی‌اطلاع‌اند. سرطان پروستات معمولاً بسیار کند رشد می‌کند و ممکن است در ابتدا علائمی ایجاد نکند. بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات اغلب علائم مشابهی دارند. آگاهی از علائم به منظور بررسی فوری پزشکی ضروری است. اگر سرطان در خارج از پروستات منتشر شود یا شروع به رشد سریع‌تر کند، می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

سرطان پروستات که در حال رشد است ممکن است علائمی مانند:

• نیاز به دفع مکرر ادرار به خصوص در شب
• جریان ضعیف ادرار یا مشکل در ادرار کردن
• مشکل در شروع یا توقف ادرار
• درد یا سوزش در هنگام ادرار یا انزال
• خون در ادرار یا منی
• ناتوانی در دفع ادرار در حالت ایستاده
• نشت ادرار هنگام خنده یا سرفه
• درد یا ناراحتی لگن
• اختلال در نعوظ

سرطان پیشرفته پروستات که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است، ممکن است علائم دیگری مانند:

• درد در استخوان‌های لگن یا پایین بدن
• درد یا سفتی مبهم و عمیق در لگن یا قسمت بالای ران، کمر یا دنده‌ها
• کاهش وزن یا کاهش اشتها
• خستگی، حالت تهوع، استفراغ یا یبوست
• تورم پاها
• احساس ضعف یا حتی فلجی در پاها

• سرطان بیضه:

سرطان بیضه زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در بیضه رشد کنند. بیضه‌ها اندام‌های جنسی مردانه هستند که اسپرم تولید می‌کنند. آن‌ها در کیسه‌ای از پوست به نام کیسه بیضه نگه داشته می‌شوند. سرطان بیضه معمولا فقط در یک بیضه رخ می‌دهد. بیشتر سرطان‌های بیضه از سلول‌های سازنده اسپرم شروع می‌شود. دو نوع اصلی سرطان بیضه وجود دارد که شامل سلول‌های زایا می‌شود: سمینوما و غیرسمینوما.

سمینوماها به پرتودرمانی به خوبی پاسخ می‌دهند. این سلول‌ها به آرامی رشد کرده و گسترش می‌یابند. غیرسمینوماها سریع‌تر رشد و گسترش می‌یابند.

سرطان بیضه نادر است، اما شایع‌ترین سرطانی است که مردان جوان تجربه می‌کنند. این بیماری بسیار قابل درمان است، به خصوص زمانی که پزشکان آن را در مراحل اولیه تشخیص دهند و درمان کنند. هیچ کس نمی‌داند چه چیزی باعث سرطان بیضه می‌شود. این احتمال وجود دارد که داشتن یک بیضه نزول نکرده یا نقص ژنتیکی به نام سندرم کلاین فلتر ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد. اما بسیاری از مردانی که سرطان بیضه در آن‌ها تشخیص داده شده است، هیچ عامل خطری ندارند.

بیضه‌ای که سرطان دارد باید با جراحی برداشته شود. گاهی اوقات، فقط بیضه برداشته می‌شود (ارکیکتومی) و در برخی موارد، جراح ممکن است غدد لنفاوی مجاور را نیز بردارد. پس از جراحی، برخی از مردان ممکن است به شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیاز داشته باشند.

اکثر مردان پس از سرطان بیضه مشکلات جنسی طولانی مدت را تجربه نمی‌کنند. اکثر مردان هنوز هم می‌توانند بچه دار شوند، اگرچه مردانی که قبل از سرطان مشکلات باروری داشته‌اند، ممکن است مشکلات بدتری را تجربه کنند. سایر درمان‌های سرطان می‌تواند باعث ناباروری شود. به همین دلیل، برخی از مردان ترجیح می‌دهند قبل از درمان، اسپرم خود را در بانک اسپرم ذخیره کنند.

علائم:

علائم سرطان بیضه معمولا سامل موارد زیر است:

• یک توده یا تورم در کیسه بیضه
• درد یا احساس سنگینی در کیسه بیضه، کشاله ران یا پایین شکم

اکثر مردان خود، سرطان بیضه را در طی یک معاینه ماهانه توصیه شده یا تصادفی پیدا می‌کنند.

• سرطان مجرای ادرار:

سرطان مجرای ادرار رشد سلول‌های غیرطبیعی در مجرای ادرار است، لوله‌ای که ادرار را به خارج از بدن می‌رساند. این یک سرطان نادر است و تنها یک تا دو درصد از سرطان‌های اورولوژیک را تشکیل می‌دهد. در زنان مسن‌تر و در افرادی که سرطان مثانه داشته‌اند، شایع‌تر است.

پزشکان برای کمک به تشخیص سرطان مجرای ادرار با معاینه فیزیکی شروع می‌کنند. اورولوژیست نمونه ادرار را به آزمایشگاه می‌فرستد تا وجود سلول‌های غیرعادی را بررسی کند. برای تأیید تشخیص، متخصص اورولوژی معمولاً از ابزار سیستوسکوپ برای مشاهده داخل مجرای ادرار استفاده می‌کند. پزشک همچنین ممکن است بافت را بیوپسی کند (نمونه‌ای جمع آوری کند) و آن را برای بررسی به آزمایشگاه بفرستد.

پزشکان سرطان مجرای ادرار را از طریق جراحی، پرتودرمانی و یا شیمی درمانی درمان می‌کنند.

علائم:

در ابتدا سرطان مجرای ادرار ممکن است علائمی ایجاد نکند. بعداً افراد ممکن است متوجه ادرار دردناک یا خون در ادرار شوند. اگر یک تومور یا توده به اندازه کافی بزرگ شود، ممکن است مجرای ادرار را باریک کند و ادرار کردن را دشوار کند.

مردان یا زنان در صورت مشاهده موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنند:

• خون در ادرار
• خونریزی یا سایر ترشحات از مجرای ادرار
• تکرر ادرار
• جریان ادرار «توقف و حرکت» یا به خصوص جریان ضعیف
• هر گونه ضخامت یا توده غیر معمول در کشاله ران، آلت تناسلی یا پرینه

سایر شرایط غیر از سرطان مجرای ادرار می‌توانند این علائم را ایجاد کنند. افراد باید برای یافتن علت این علائم با پزشک خود مشورت کنند.