سرطان کلیه و تشخیص زودهنگام آن

کلیه‌ها دو عضو لوبیایی شکل هستند که پشت اندام‌های شکمی قرار دارند، بنابراین یک کلیه در هر طرف ستون فقرات وجود دارد. سرطان کلیه در واقع سرطانی است که از کلیه‌ها شروع می‌شود و مشخص نیست که چه چیزی منجر به کارسینوم سلول کلیوی می شود. پزشکان می دانند زمانی که برخی از DNA سلول های کلیه جهش پیدا می کند سرطان کلیه آغاز می شود.

این جهش باعث رشد و تقسیم سریع سلول ها می شود. جمع شدن سلول های غیر طبیعی منجر به تومور می گردد که می تواند فراتر از کلیه گسترش یابد. تشخیص زود هنگام سرطان کلیه اهمیت زیادی دارد و می‌تواند احتمال درمان سرطان را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.

امروزه با پیشرفت علم پزشکی در زمینه درمان سرطان‌ها، بسیاری از سرطان‌ها قابل‌درمان هستند. نرخ بقای مبتلایان به سرطان کلیه تقریباً بالا است و درصورتی‌که این بیماری به ‌موقع تشخیص داده شود، قابل‌درمان است؛ اما اگر این سرطان پیشرفت کند و به دیگر اندام‌ها متاستاز دهد، درمان پیچیده‌تر شده و احتمال موفقیت درمان پایین می‌آید.

علل ایجاد سرطان کلیه

علت قطعی ایجاد کننده سرطان کلیه مشخص نیستند؛ ولی عواملی که بیشتر در معرض اتهام ایجاد تومور کلیه هستند عبارتند از:

1. سن: با افزایش سن خطر ایجاد تومور بالا می رود.
2. مصرف سیگار: تومور کلیه در افراد سیگاری با شیوع بالاتر دیده می شود.
3. چاقی و فشار خون: دو عامل بالابرنده شانس تومور کلیه هستند.
4. نارسایی کلیه و افرادی که تحت دیالیز هستند در معرض بالای تومور می باشند.
5. ژنتیک: ژنتیک نیز در ایجاد تومور مانند بیماری های دیگر مؤثر است.

علائم سرطان کلیه

معمولاً مراحل اولیه این نوع سرطان اغلب هیچ علامت واضحی ایجاد نمی‌کنند. بااین‌حال ممکن است علائم زیر بروز پیدا کنند. علائم سرطان کلیه عبارت‌اند از:

• وجود خون در ادرار
• دفع مکرر ادرار ، به‌خصوص در طول شب
• تغییر رنگ و تیره شدن ادرار، ممکن است رنگ ادرار کاملاً قهوه‌ای شود.
• احساس یک درد مبهم در ناحیه پهلو یا کمر که به دلیل آسیب نیست.
• احساس یک توده در ناحیه شکم
• خستگی مداوم و بی‌حالی
• احساس ناراحتی کلی
• درد در استخوان‌ها
• کم‌خونی
• افزایش کلسیم سطح خون
• فشار خون بالا
• کاهش وزن سریع و بدون علت
• تبی که ناشی از ابتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا نیست.

مرحله بندی سرطان کلیه

هنگامی که پزشک تشخیص سرطان کلیه داد، گام بعدی تعیین شدت، یا مرحله سرطان می باشد. آزمایش های مرحله بندی برای ابتلا به سرطان کلیه ممکن است شامل CT اسکن یا دیگر آزمایشات تصویربرداری که بنا به توصیه پزشک مناسب است باشد.
سپس پزشک به تعیین شماره هایی که مراحل ابتلا به سرطان نام دارد می پردازد، مراحل سرطان کلیه عبارتند از:

1. مرحله 1: در این مرحله، تومور می تواند تا 2 3/4 اینچ (7 سانتی متر) باشد. تومور محدود به کلیه است.
2. مرحله 2: در مرحله دوم سرطان کلیه، تومور بزرگتر از مرحله اول می باشد؛ اما هنوز هم محدود به کلیه است.
3. مرحله 3: در این مرحله، تومور فراتر از کلیه و به بافت اطراف آن گسترش می یابد و همچنین ممکن است به گره های لنفاوی مجاور نیز شیوع پیدا کند.
4. مرحله 4: سرطان در خارج از کلیه به چند گره لنفاوی و یا به نقاط دیگر از بدن، مانند استخوان، مغز، کبد و ریه ها گسترش می یابد.

علل تشخیص دیر هنگام سرطان

تشخیص دیرهنگام سرطان می تواند به علل ذیل باشد:

• بیمار: یعنی فرد دارای علائمی می باشد؛ ولی بی توجه به آنها است و دیر به پزشک مراجعه می کند.
• بیماری بدون علامت: برخی از سرطان ها علائم خاصی ندارند و به دشواری می توان فهمید که احتمال بروز سرطان در فرد وجود دارد.
• درمان غیراستاندارد: در برخی موارد افراد اقدام به خود درمانی یا دیگر درمانی می کنند.
• پزشک: در برخی موارد پزشک تنها از بیمار شرح حالی می پرسد و چون علائمی نمی بیند از روش های تشخیص دقیق تر برای بررسی بیشتر استفاده نمی کند.

ضرورت تشخیص به موقع سرطان

اگر تشخیص به موقع باشد شانس درمان قطعی سرطان بسیار بالا خواهد بود. خوشبختانه در دهه اخیر سطح آگاهی مردم بهتر شده است که این امر باعث شده است افراد زود برای تشخیص و غربالگری سرطان مراجعه کنند. در گذشته افراد بسیار دیر برای درمان و تشخیص سرطان اقدام می کردند به گونه ای که درمان دیگر فایده ای نداشت و توده به بیشتر اعضای بدن متاستاز می شد و پزشک مجبور به برداشتن عضو سرطانی بود.

مزایای تشخیص به موقع سرطان

• درمان سریعتر انجام می شود.
• نتایج درمان بهتر می شود.
• فرد عوارض کمتری را بعد از درمان متحمل می شود.
• نیاز به برداشتن و خارج کردن عضو بیمار نیست.

تشخیص سرطان کلیه

آزمایش ها و روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان کلیه عبارتند از:

1. آزمایش خون و ادرار. آزمایش خون و ادرار ممکن است به پزشک سرنخی درباره آنچه باعث علائم و نشانه ها شده است بدهد.
2. انجام آزمایش های تصویربرداری. انجام آزمایش های تصویربرداری به پزشک اجازه می دهد که بتواند تومور یا اختلال را تجسم کند. آزمایش های تصویربرداری ممکن است شامل سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT) و یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد.
3. برداشتن یک نمونه از بافت کلیه (نمونه برداری). در مواردی، ممکن است پزشک روشی را برای برداشتن نمونه کوچکی از سلولها (بیوپسی) از یک منطقه مشکوک در کلیه توصیه کند. از آنجا که عمل جراحی معمولاً اولین مرحله درمان برای سرطان کلیه محسوب می شود و بیوپسی کلیه حامل خطر ابتلا به «منفی کاذب» می باشد پزشکان معمولاً از بیوپسی کلیه چشم پوشی می کنند. بیوپسی کلیه به طور معمول در مواردی صورت می گیرد که به احتمال زیاد غیر سرطانی است و یا برای افرادی که نمی توانند عمل جراحی انجام دهند.

درمان سرطان کلیه

درمان سرطان کلیه معمولاً با جراحی برای برداشتن سلول‌های سرطانی شروع می‌شود که برای سرطان‌ های محدود به کلیه، می‌تواند تنها درمان مورد نیاز باشد؛ ولی اگر سرطان به خارج از کلیه گسترش یافته باشد، ممکن است درمان‌ های اضافی هم توصیه شود. بهترین رویکرد برای شما ممکن است به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، از جمله سلامت عمومی‌، نوع سرطان کلیه، گسترش سرطان و ترجیحات شما برای درمان.

عمل جراحی سرطان کلیه

برای اکثر سرطان‌های کلیه، جراحی درمان اولیه و هدف از آن، در صورت امکان حذف سرطان با حفظ عملکرد طبیعی کلیه است. عمل‌های مورد استفاده برای درمان سرطان کلیه عبارتند از:

• برداشتن کلیه آسیب دیده (نفرکتومی): نفرکتومی کامل (رادیکال) شامل برداشتن کل کلیه، مرزی از بافت سالم و گاهی اوقات بافت‌های مجاور اضافی مثل غدد لنفاوی، غده فوق کلیوی یا سایر ساختارها است. جراح ممکن است نفرکتومی را از طریق یک برش منفرد در شکم یا پهلو (نفرکتومی باز) یا از طریق یک سری برش‌های کوچک در شکم (نفرکتومی لاپاروسکوپی لاپاراسکوپی یا رباتیک به کمک لاپاروسکوپی ) انجام دهد.
• برداشتن تومور از کلیه (نفرکتومی جزئی): در این روش که به آن جراحی حفظ کلیه یا نفرون نیز می گویند، جراح سلول‌های سرطانی و حاشیه کوچکی از بافت سالمی را که اطراف آن را گرفته به جای کل کلیه برمی‌دارد. این کار می‌تواند به عنوان یک روش باز، یا لاپاراسکوپی یا با کمک رباتیک انجام شود.
• جراحی حفظ کلیه‌، یک درمان رایج برای سرطان‌های کوچک کلیه است و اگر تنها یک کلیه دارید، ممکن است برای شما یک گزینه باشد. به طور کلی ارجحیت این جراحی نسبت به نفرکتومی کامل، به منظورحفظ عملکرد کلیه و کاهش خطر عوارض بعدی، مثل بیماری کلیوی و نیاز به دیالیز است.
• نوع جراحی که پزشک شما توصیه می‌کند بر اساس سرطان و مرحله آن و همچنین سلامت کلی شما خواهد بود.

درمان‌های غیر جراحی

سرطان‌های کوچک کلیه گاهی با استفاده از درمان‌های غیر جراحی مثل سوزاندن و انجماد از بین می‌روند. این روش‌ها ممکن است در شرایط خاصی که افراد سرطانی، مشکلات سلامتی دیگری دارند که جراحی را برایشان خطرناک می‌کند، گزینه منا‌سبی باشد. این گزینه‌ها عبارتند از:

• منجمد کردن سلول‌های سرطانی (کرایوآبلیشن): در طول این روش، یک سوزن توخالی مخصوص از طریق پوست شما و با استفاده از سونوگرافی یا سایر روش‌های تصویری وارد تومور کلیه و از گاز سرد درون سوزن برای انجماد سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
• سوزاندن سلول‌های سرطانی (آبلیشن با فرکانس رادیویی): در طول این روش، یک پروب مخصوص از طریق پوست شما و با استفاده از سونوگرافی یا تصویربرداری‌های دیگر وارد تومور کلیه شده و جریان الکتریکی از طریق این سوزن وارد سلول‌های سرطانی و باعث سوزاندن آنها می‌شود.

درمان سرطان کلیه پیشرفته یا عود کننده

سرطان کلیه که پس از درمان عود می‌کند یا سرطان کلیه‌ای که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته، ممکن است قابل درمان نباشند. در این شرایط، درمان‌ها ممکن است به کنترل سرطان کمک کنند و شما را راحت کنند، از جمله:

• جراحی برای برداشتن هر چه بیشتر سلول‌های سرطانی: اگر نتوان سرطان را به طور کامل در حین عمل برداشت، جراحان ممکن است برای حذف سرطان تا حد امکان تلاش و یا از جراحی برای حذف سرطانی که به ناحیه دیگری از بدن گسترش یافته استفاده کنند.
• درمان هدفمند: درمان‌های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری‌های خاص سلول‌های سرطانی تمرکز می‌کنند و با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، باعث مرگ سلول‌های سرطانی می‌شوند. پزشک شما ممکن است آزمایش سلول‌های سرطانی را توصیه کند تا ببیند کدام داروهای هدفمند ممکن است مؤثرتر باشند.
• ایمونوتراپی: ایمونوتراپی برای مبارزه با سرطان از سیستم ایمنی بدن‌تان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن که با بیماری مبارزه می‌کند ممکن است به سرطان شما حمله نکند چون سلول‌های سرطانی پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که به آنها کمک می‌کند از چشم سلول‌های سیستم ایمنی پنهان بمانند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند عمل می‌کند.
• پرتو درمانی: در این روش از پرتوهای انرژی پرتوانی مثل اشعه ایکس و پروتون برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پرتودرمانی گاهی اوقات برای کنترل یا کاهش علائم سرطان کلیه که به سایر نواحی بدن مثل استخوان‌ها و مغز سرایت کرده، استفاده می‌شود.
• آزمایشات بالینی: اینها مطالعات تحقیقاتی هستند که به پزشکان فرصت می‌دهند جدیدترین نوآوری‌ها را در درمان سرطان کلیه امتحان کنند. بعضی از این تحقیقات، ایمنی و اثربخشی درمان‌های بالقوه را ارزیابی می‌کنند و بعضی دیگر سعی در یافتن راه‌هایی جدید برای پیشگیری یا تشخیص بیماری دارند. اگر علاقمند به آزمایش بالینی هستید، در مورد مزایا و خطرات آن با پزشک خود مشورت کنید.

پیشگیری از ابتلا به سرطان کلیه

چند راهکار کلی وجود دارد که برای پیشگیری از هر نوع سرطانی می‌توان آن را به کار برد. این روش‌ها عبارت‌اند از:

• سیگار نکشید.
• وزن خود را در محدوده‌ی طبیعی نگه دارید.
• مواد مضر و سرطان‌زایی که در معرض آن هستید را بشناسید.
• بیمارانی که به بیماری‌های کلیوی و نارسایی مبتلا هستند، در خطر ابتلا به سرطان کلیه هم قرار دارند. انجام کارهایی که به پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های کلیوی کمک می‌کنند، می‌توانید از ابتلا به سرطان هم پیش‌گیری کنید.
• انجام تست عملکرد کلیه را فراموش نکنید. این تست‌ها عبارت‌‌اند از: GFR (تست خونی برای بررسی عملکرد کلیه) و ACR (آزمایش ادرار برای بررسی آسیب‌های کلیه).
• از داروهای مسکن ضد التهابی غیر استروئیدی به میزان زیاد و برای مدت طولانی استفاده نکنید. این داروها باعث آسیب رساندن به کلیه‌ها و دستگاه گوارش می‌شوند. از این داروها می‌توان به ناپروکسن، ایبوپبوفن و ژلوفن اشاره کرد.
• سعی کنید فشارخون بالا را کنترل کنید و حتماً برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید.
• اگر درگیر بیماری دیابت هستید، قند خون خود را کنترل کنید و در محدوده‌ی طبیعی نگه دارید.

مراقب ریسک فاکتورهای زیر باشید:

• سابقه‌ی خانوادگی سرطان کلیه
• برخی بیماری‌های مادرزادی خاص که با آنها به دنیا آمده‌اید.

• با نشانه های خاموش سرطان کلیه آشنا شوید
  تاریخ انتشار : 1400-12-06تاریخ بروز رسانی : 1400-12-07


• آیا سنگ کلیه و سرطان کلیه با هم مرتبط هستند؟
  تاریخ انتشار : 1402-04-31تاریخ بروز رسانی : 1402-05-08


• آیا روش جراحی، برای درمان سرطان کلیه مناسب است؟
  تاریخ انتشار : 1401-10-04تاریخ بروز رسانی : 1401-10-14


• مرحله بندی و انواع سرطان کلیه
  تاریخ انتشار : 1402-02-12تاریخ بروز رسانی : 1402-02-24


• پس از جراحی برای درمان سرطان کلیه چه مراقبتهایی نیاز است؟
  تاریخ انتشار : 1402-03-06تاریخ بروز رسانی : 1402-03-17