اهمیت خود آزمایی بیضه در تشخیص و درمان زودهنگام سرطان بیضه

بیضه‌ها، غده‌های جنسی مردانه هستند که اسپرم و هورمون تستوسترون تولید می‌کنند. بیضه‌ها دو توده بیضی شکل هستند که در لایه نازکی از پوست به نام کیسه بیضه یا اسکروتوم قرار گرفته‌اند. بر اثر برخی اتفاقات غیرطبیعی و ناشناخته، بیضه‌ها سرطانی می‌شوند. سرطان بیضه نوعی بیماری است که با ایجاد سلول‌های سرطانی (بدخیم) در بافت‌های بیضه بروز می‌کند. سلول‌های سرطانی در هر دو بیضه می‌توانند ایجاد شوند؛ اما این امر بسیار نادر است. علائم معمول، تورم یا توده بدون درد در یک بیضه یا هرگونه تغییر در شکل یا بافت بیضه‌ها است. محققان مطمئن نیستند که چه عواملی باعث ایجاد سرطان بیضه می‌شود. هنگامی که این عارضه زود تشخیص داده شود، درصد درمان بالا خواهد رفت. خودآزمایی بیضه یکی از روشهای تشخیصی است که شامل بررسی ظاهر و احساس بیضه ها است. خودآزمایی بیضه می تواند به شما آگاهی بیشتری از وضعیت بیضه ها بدهد و به شما در تشخیص تغییرات کمک کند و همچنین می تواند شما را از مشکلات بالقوه بیضه آگاه کند.

دلایل سرطان بیضه

در بیشتر موارد علت ابتلا به سرطان بیضه مشخص نیست. پزشکان زمانی به ابتلای فرد به سرطان پی می برند که متوجه تغییراتی در سلول های سالم در بافت بیضه ها شوند. سلول های سالم الگوی رشد و تقسیم منظمی دارند و به این ترتیب عملکرد طبیعی بدن را حفظ می کنند؛ اما گاهی اوقات برخی از سلول ها دچار ناهنجاری هایی می شوند و این امر باعث می شود رشد برخی سلول ها از کنترل خارج شود. به این صورت که به طور نامنظم هم چنان این رشد و تکثیر غیر عادی ادامه دارد. سلول های انباشته شده در بیضه به مرور توده ای سرطانی تشکیل می دهند. تقریباً همه سرطان های بیضه در سلول های زایا شروع می شوند. سلول های زایا سلول هایی در بیضه ها هستند که اسپرم نابالغ تولید می کنند. علت غیرطبیعی شدن سلول های زایا و تبدیل شدن آنها به سرطان هنوز دقیقاً مشخص نیست.

علائم سرطان بیضه

علائم و نشانه‌های سرطان بیضه عبارتند از:

• توده یا بزرگ شدن هرکدام از بیضه ها
• احساس سنگینی در کیسه بیضه
• درد مبهم در شکم یا کشاله ران
• جمع شدن ناگهانی مایع در کیسه بیضه
• درد یا ناراحتی در بیضه، یا کیسه بیضه
• بزرگ شدن یا حساسیت پستان‌ها
• کمردرد
• سرطان معمولاً فقط یک بیضه را درگیر می‌کند.

عوامل خطر در ایجاد سرطان بیضه

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان بیضه را افزایش دهند، عبارتند از:

بیضه نزول نکرده

بیضه‌ها در زمان رشد جنین در ناحیه شکم تشکیل می‌شوند و معمولاً قبل از تولد، به داخل کیسه بیضه پایین می‌آیند. مردانی که در دوران جنینی بیضه‌های آنها وارد کیسه بیضه نشده‌اند، در مقایسه با مردانی با بیضه طبیعی، بیشتر در معرض خطر سرطان بیضه هستند. این خطر حتی اگر بیضه با جراحی به کیسه بیضه منتقل شده باشد، همچنان بالا خواهد بود. البته اکثر مردانی که به سرطان بیضه مبتلا می‌شوند، سابقه بیضه نزول نکرده ندارند.

تکامل غیرطبیعی بیضه

شرایطی که باعث تکامل غیر طبیعی بیضه‌ها می‌شود، مانند سندرم کلاینفلتر (که به علت زیاد بودن کروموزوم‌های جنسی در مردان ایجاد می‌شود)، ممکن است خطر ابتلا به سرطان بیضه را افزایش دهد.

سابقه خانوادگی

اگر اعضای خانواده فرد به سرطان بیضه مبتلا شده باشند، ممکن است خطر ایجاد سرطان بیضه افزایش یابد.

سن

سرطان بیضه نوجوانان و مردان جوان به ویژه در سنین ۱۵ تا ۳۵ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، این سرطان در هر سنی ممکن است رخ دهد.

نژاد

سرطان بیضه در مردان سفیدپوست بیشتر از دیگر افراد دیده می‌شود.

مراحل سرطان بیضه

1. مرحله صفر: در این مرحله در واقع سرطانی اتفاق نیفتاده است و یک مرحله هشدار دهنده در خصوص احتمال شروع سرطان محسوب می شود. این مرحله که GCNIS نامیده می شود، گاهی در توبول های وابسته به منی یافت می شوند و در هیچ جای دیگری وجود نخواهند داشت.
2. مرحله ۱ (IA,IB,IS): در این مرحله، سرطان تنها در بیضه یافت می شود و به گره های لنفاوی مجاور، پیشرفت نکرده است.
3. مرحله ۲ (IIA,IIB,IIC): سرطان در این مرحله به یک یا چند گره لنفاوی در شکم پخش می شود؛ ولی به بخش های دیگر بدن، راه پیدا نمی کند.
4. مرحله ۳ (IIIA,IIIB,IIIC): سرطان در این مرحله به آن سوی گره های لنفاوی در شکم، گسترش پیدا می کند. سرطان در نواحی دورتر از بیضه ها مثلاً در گره های لنفاوی دور یا ریه ها یافت می شود. سطح مارکرهای تومور در این مرحله، بالا است.

بیش از ۹۰ درصد سرطان های بیضه در سلول هایی به نام سلول های زاینده شروع می شود. این سلول ها، سلول های سازنده اسپرم هستند. انواع اصلی تومورهای سلول زاینده (GCTs) در بیضه ها از نوع سمینوما یا غیر سمینوما می باشد.

روش انجام تست خودآزمایی بیضه

برای شروع تست خودآزمایی سلامت بیضه‌ها می‌توانید این روش‌ها را به‌کار بگیرید:

• در ابتدا هر بیضه را جداگانه بررسی کنید. کافی‌ است به آرامی هر بیضه را بین انگشت شست و انگشت اشاره خود قرار دهید و پس از آن تمام سطوح آن را بررسی کنید. استحکام بیضه در تمام سطوح باید یکسان باشد. فراموش نکنید، بزرگ بودن یکی از بیضه‌ها در مقایسه با دیگری طبیعی است.
• اپیدیدیم و مجاری وازدفران را پیدا کنید. اپیدیدیم و وازدفران نواحی نرم و لوله‌مانندی در بالا و پشت بیضه‌ها هستند. این لوله‌ها وظیفه جمع‌آوری و انتقال اسپرم را برعهده دارند. بهتر است در هر بررسی این نواحی را در نظر بگیرید و در صورت مشاهده هرگونه تفاوتی در آنها، به پزشک مراجعه کنید.
• در هر بررسی به دنبال توده‌ها، تورم یا غده‌های اضافی در ناحیه بیضه‌ها بگردید. هرگونه برآمدگی یا برجستگی غیرطبیعی حتی بدون هیچگونه دردی می‌تواند از نشانه‌های سرطان بیضه باشد. البته احساس درد نیز غیرطبیعی است.
• حداقل هر ماه یک‌بار بدن خود را بررسی کنید و در هر بررسی به دنبال هرگونه تغییر در بافت، توده و یا غده غیرطبیعی باشید. اگر غده‌ای در بیضه راست یافتید، به معنای تومور بیضه راست است.

درمان سرطان بیضه

1. ارکیکتومی رادیکال

این جراحی شامل برداشتن بیضه و طناب اسپرماتیک در جایی است که از بدن خارج می شود تا اکثر سرطان های موضعی بیضه را تشخیص داده و درمان کند. برای مردانی که سرطان آنها از بیضه سرایت کرده است و مبتلا به سرطان بیضه متاستاتیک (در نقاط دیگر بدن) یا سرطان در غدد لنفاوی بافت صفراوی هستند، ارکیکتومی رادیکال اولین گام مهم در تشخیص و مدیریت بیماری است.

۲. ارکیکتومی جزئی

برخلاف ارکیکتومی رادیکال، تنها قسمتی از بیضه برداشته می شود. قبل از انجام عمل جراحی برای محافظت از بیضه ها باید در مورد انتظارات و نتایج احتمالی در اتاق عمل با بیمار و خانواده وی مشاوره گسترده ای انجام شود.

۳. شیمی درمانی

شیمی درمانی بسیاری از مردان مبتلا به سرطان پیشرفته بیضه را که به بیضه ها گسترش یافته است درمان می کند. شیمی درمانی معمولاً شامل یک داروی حاوی پلاتین (به عنوان مثال، کربوپلاتین، سیس پلاتین) است و بسته به مرحله بیماری می تواند برای یک یا چند دوره انجام شود. شیمی درمانی توسط یک انکولوژیست پزشکی تجویز می شود.

۴. پرتو درمانی

پرتودرمانی برای مردان مبتلا به مرحله دوم سمینوم استفاده می شود. میزان موفقیت اشعه بسیار عالی است؛ اما ممکن است با مسمومیت های طولانی مدت مانند سرطان های دوم و بیماری های قلبی و عروقی اولیه مرتبط باشد. پرتودرمانی توسط یک انکولوژیست پرتودرمانی تجویز می شود.

• سرطان بیضه چیست و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1400-12-29تاریخ بروز رسانی : 1401-01-08


• سرطان بیضه و واریکوسل چه تفاوتی دارند ؟
  تاریخ انتشار : 1400-11-29تاریخ بروز رسانی : 1400-12-01


• سرطان بیضه شایع ترین سرطان در مردان جوان
  تاریخ انتشار : 1401-04-16تاریخ بروز رسانی : 1401-04-20


• سرطان بیضه با چه عوارضی همراه است؟
  تاریخ انتشار : 1402-03-29تاریخ بروز رسانی : 1402-04-10


• شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان بیضه
  تاریخ انتشار : 1401-09-14تاریخ بروز رسانی : 1401-09-26