درجه بندی سرطان پروستات

پروستات غده‌ای به اندازه گردو است که در پشت قاعده آلت تناسلی، جلوی راست روده و زیر مثانه قرار دارد. مجرای ادرار را احاطه می‌کند، کانال لوله مانندی که ادرار و منی را از طریق آلت تناسلی حمل می‌کند. عملکرد اصلی پروستات ساخت مایع منی است، مایعی که در منی وجود دارد که از اسپرم محافظت، حمایت و کمک می‌کند.
با افزایش سن، پروستات همچنان بزرگ می‌شود و می‌تواند منجر به وضعیتی به نام هایپرتروفی خوش‌خیم پروستات (BPH) شود که زمانی است که مجرای ادرار مسدود می‌شود. BPH یک بیماری شایع مرتبط با افزایش سن است و با خطر بیشتر ابتلا به سرطان پروستات مرتبط نیست.

سرطان پروستات:

سرطان زمانی شروع می‌شود که سلول‌های سالم در پروستات تغییر می‌کنند و خارج از کنترل رشد می‌کنند و تومور را تشکیل می‌دهند. تومور می‌تواند سرطانی یا خوش‌خیم باشد. تومور سرطانی بدخیم است، به این معنی که می‌تواند رشد کند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. تومور خوش‌خیم به این معنی است که تومور می‌تواند رشد کند اما گسترش نمی‌یابد.

سرطان پروستات در مقایسه با سایر انواع سرطان تا حدودی غیرعادی است. به این دلیل است که بسیاری از تومورهای پروستات به سرعت به سایر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند. برخی از سرطان‌های پروستات بسیار آهسته رشد می‌کنند و ممکن است برای سال‌ها هرگز علائم یا مشکلی ایجاد نکنند. حتی زمانی که سرطان پروستات به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است، اغلب می‌توان آن را برای مدت طولانی مدیریت کرد. بنابراین افراد مبتلا به سرطان پروستات و حتی مبتلایان به سرطان پیشرفته پروستات، ممکن است سال‌ها با سلامت و کیفیت خوب زندگی کنند.

با این حال، اگر سرطان را نتوان با درمان‌های موجود به خوبی کنترل کرد، می‌تواند علائمی مانند درد و خستگی ایجاد کند و گاهی اوقات منجر به مرگ شود. بخش مهمی از مدیریت سرطان پروستات، نظارت بر رشد آن در طول زمان است تا مشخص شود که آیا به کندی رشد می‌کند یا سریع. بر اساس الگوی رشد، پزشک می‌تواند بهترین گزینه‌های درمانی موجود و زمان ارائه آن‌ها را تعیین کند.

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA):

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) پروتئینی است که توسط سلول‌های غده پروستات تولید می‌شود و در جریان خون آزاد می‌شود. سطح PSA با استفاده از آزمایش خون اندازه گیری می‌شود. اگرچه چیزی به نام PSA نرمال برای افراد در هر سنی وجود ندارد اما سطح بالاتر از حد طبیعی PSA را می‌توان در افراد مبتلا به سرطان پروستات یافت. سایر شرایط غیر سرطانی پروستات مانند، BPH و پروستاتیت نیز می‌تواند منجر به افزایش سطح PSA شود. پروستاتیت التهاب یا عفونت پروستات است. علاوه بر این، برخی از فعالیت‌ها مانند انزال می‌توانند به طور موقت سطح PSA را افزایش دهد. قبل از انجام آزمایش PSA باید از انزال اجتناب کرد تا از افزایش کاذب تست جلوگیری شود. افراد باید قبل از استفاده از آن برای غربالگری سرطان پروستات، مزایا و معایب آزمایش PSA را با پزشک خود در میان بگذارند.

مرحله بندی سرطان پروستات:

مرحله بندی روشی برای توصیف محل قرارگیری سرطان، رشد و گسترش آن و اینکه آیا سایر قسمت‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد یا خیر.
پزشکان از آزمایش‌های تشخیصی برای پی بردن به مرحله سرطان استفاده می‌کنند، بنابراین مرحله بندی ممکن است تا زمانی که همه آزمایش‌ها تمام نشده باشد، کامل نباشد. مرحله بندی سرطان پروستات همچنین شامل بررسی نتایج آزمایش برای یافتن اینکه آیا سرطان از پروستات به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است یا خیر. دانستن مرحله به پزشک کمک می‌کند تا تصمیم بگیرد که چه نوع درمانی بهتر است.

2 نوع مرحله بندی برای سرطان پروستات وجود دارد:

1. مرحله بندی بالینی: بر اساس نتایج آزمایش DRE، PSA و نمره گلیسون است (نمره گلیسون برای درجه‌بندی سرطان پروستات است). این نتایج به تعیین اینکه آیا اشعه ایکس، اسکن استخوان، سی تی اسکن یا ام آر آی نیز نیاز است، کمک می‌‌کند. در صورت نیاز به اسکن، آن‌ها می‌توانند اطلاعات بیشتری را برای کمک به پزشک در تشخیص مرحله بالینی اضافه کنند.
2. مرحله بندی پاتولوژیک: بر اساس اطلاعاتی است که در حین عمل جراحی به علاوه نتایج آزمایشگاهی بافت پروستات برداشته ‌شده در طول جراحی که پاتولوژی نیز نامیده می‌شود، است. این جراحی اغلب شامل برداشتن کل پروستات و برخی از غدد لنفاوی است. بررسی غدد لنفاوی برداشته شده می‌تواند اطلاعات بیشتری را برای مرحله بندی پاتولوژیک ارائه دهد.

سیستم مرحله بندی TNM:

یکی از ابزارهایی که پزشکان برای توصیف مرحله استفاده می‌کنند، سیستم TNM است. این سیستم توسط کمیته مشترک سرطان آمریکا ساخته شده است. پزشکان از نتایج آزمایشات تشخیصی و اسکن برای پاسخ به این سؤالات استفاده می‌کنند:

• تومور (T): تومور اولیه چقدر بزرگ است؟ در کجا قرار دارد؟
• گره (N): آیا تومور به غدد لنفاوی گسترش یافته است؟ اگر هست کجا و چند تا؟
• متاستاز (M): آیا سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است؟ اگر هست کجا و چقدر؟

نتایج برای تعیین مرحله سرطان برای هر فرد ترکیب می‌شوند. 5 مرحله وجود دارد: مرحله 0 (صفر) و مراحل 1 تا 4. هر مرحله یک روش مشترک برای توصیف سرطان ارائه می‌دهد، بنابراین پزشکان می‌توانند برای برنامه ریزی بهترین درمان‌ها با یکدیگر همکاری کنند.

نمره گلیسون برای درجه‌بندی سرطان پروستات:

به سرطان پروستات نیز درجه‌ای به نام نمره گلیسون داده می‌شود. این امتیاز بر اساس این است که سرطان در زیر میکروسکوپ چقدر شبیه بافت سالم است. تومورهای کمتر تهاجمی معمولا بیشتر شبیه بافت سالم هستند. تومورهایی که تهاجمی‌تر هستند به احتمال زیاد رشد کرده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند. کمتر شبیه بافت سالم هستند.
سیستم امتیازدهی گلیسون رایج‌ترین سیستم درجه‌بندی سرطان پروستات است که استفاده می‌شود. پاتولوژیست به نحوه چیدمان سلول‌های سرطانی در پروستات نگاه می‌کند و از 2 مکان مختلف امتیازی از 3 تا 5 را تعیین می‌کند. سلول‌های سرطانی که شبیه سلول‌های سالم به نظر می‌رسند، امتیاز پایینی دریافت می‌کنند.

سلول‌های سرطانی که کمتر شبیه سلول‌های سالم به نظر می‌رسند یا تهاجمی‌تر به نظر می‌رسند، امتیاز بالاتری دریافت می‌کنند. برای تعیین اعداد، پاتولوژیست الگوی اصلی رشد سلولی را تعیین می‌کند که منطقه‌ای است که سرطان در آن آشکارتر است و سپس به دنبال ناحیه دیگری از رشد می‌گردد. سپس پزشک به هر ناحیه از 3 تا 5 نمره می‌دهد. امتیازها با هم جمع شده تا به یک نمره کلی بین 6 تا 10 برسد.
امتیاز گلیسون 5 یا کمتر استفاده نمی‌شود. کمترین نمره گلیسون 6 است که یک سرطان با درجه پایین است. نمره گلیسون 7 یک سرطان با درجه متوسط ​​و نمره 8، 9 یا 10 یک سرطان با درجه بالا است. سرطان با درجه پایین‌تر نسبت به سرطان درجه بالا کندتر رشد می‌کند و احتمال انتشار کمتری دارد.

• گلیسون X: نمره گلیسون قابل تعیین نیست.
• گلیسون 6 یا پایین‌تر: سلول‌ها شبیه سلول‌های سالم به نظر می‌رسند که به آن تمایز خوب گفته می‌شود.
• گلیسون 7: سلول‌ها تا حدودی شبیه به سلول‌های سالم هستند که به آن تمایز متوسط ​​می‌گویند.
• گلیسون 8، 9 یا 10: ظاهر سلول‌ها با سلول‌های سالم بسیار متفاوت است که به آن تمایز ضعیف یا تمایز نیافته می‌گویند.

گروه‌بندی مراحل سرطان:

پزشکان مرحله سرطان را با ترکیب طبقه‌بندی‌های T، N و M تعیین می‌کنند. مرحله بندی همچنین شامل سطح PSA و درجه سرطان است.

• مرحله I: سرطان در این مرحله اولیه معمولاً به کندی رشد می‌کند. تومور را نمی‌توان احساس کرد و نیمی از یک طرف پروستات یا حتی کمتر از آن را درگیر می‌کند. سطح PSA پایین است. سلول‌های سرطانی شبیه سلول‌های سالم هستند.
• مرحله II: تومور فقط در پروستات یافت می‌شود. سطح PSA متوسط ​​یا پایین است. در مرحله II سرطان پروستات کوچک است اما ممکن است خطر افزایش رشد و گسترش وجود داشته باشد.
• مرحله IIA: تومور را نمی‌توان احساس کرد و نیمی از یک سمت پروستات یا حتی کمتر از آن را درگیر می‌کند. سطح PSA متوسط ​​است و سلول‌های سرطانی به خوبی تمایز یافته‌اند. این مرحله همچنین شامل تومورهای بزرگ‌تر می‌شود که فقط در پروستات یافت می‌شوند، تا زمانی که سلول‌های سرطانی هنوز تمایز خوب دارند.
• مرحله IIB: تومور فقط در داخل پروستات یافت می‌شود و ممکن است به اندازه‌ای بزرگ باشد که در طول DRE احساس شود. سطح PSA متوسط ​​است. سلول‌های سرطانی تمایز متوسطی دارند.
• مرحله IIC: تومور فقط در داخل پروستات یافت می‌شود و ممکن است به اندازه‌ای بزرگ باشد که در طول DRE احساس شود. سطح PSA متوسط ​​است. سلول‌های سرطانی ممکن است تمایز متوسط ​​یا ضعیفی داشته باشند.
• مرحله III: سطح PSA بالا است، تومور در حال رشد است یا سرطان درجه بالایی دارد. همه این‌ها نشان دهنده یک سرطان محلی پیشرفته است که احتمال رشد و گسترش آن وجود دارد.
• مرحله IIIA: سرطان فراتر از لایه بیرونی پروستات به بافت‌های مجاور گسترش یافته است. همچنین ممکن است به وزیکول‌های منی سرایت کرده باشد. سطح PSA بالاست.
• مرحله IIIB: تومور در خارج از غده پروستات رشد کرده است و ممکن است به ساختارهای مجاور مانند مثانه یا رکتوم حمله کرده باشد.
• مرحله IIIC: سلول‌های سرطانی در سراسر تومور تمایز ضعیفی دارند، به این معنی که بسیار متفاوت از سلول‌های سالم به نظر می‌رسند.
• مرحله IV: سرطان فراتر از پروستات گسترش یافته است.
• مرحله IVA: سرطان به غدد لنفاوی منطقه گسترش یافته است.
• مرحله IVB: سرطان به غدد لنفاوی دور، سایر قسمت‌های بدن یا به استخوان‌ها گسترش یافته است.

عود کننده: سرطان عود کننده یا مکرر پروستات سرطانی است که پس از درمان عود کرده است. ممکن است دوباره در ناحیه پروستات یا در سایر قسمت‌های بدن عود کند. اگر سرطان عود کرد، دور دیگری از آزمایشات برای اطلاع از میزان عود وجود خواهد داشت. این آزمایش‌ها و اسکن‌ها اغلب مشابه آزمایش‌هایی هستند که در زمان تشخیص اولیه انجام می‌شوند.

• جراحی برداشتن پروستات چه عوارضی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-01-15تاریخ بروز رسانی : 1401-01-17


• سرطان پروستات چه عوارضی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1400-09-01تاریخ بروز رسانی : 1400-09-06


• بدخیمی یا سرطان پروستات چه علائم و نشانه هایی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1400-09-20تاریخ بروز رسانی : 1400-09-22


• علائم سرطان پروستات در جوانان
  تاریخ انتشار : 1400-11-07تاریخ بروز رسانی : 1400-11-09


• عمل جراحی پروستاتکتومی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-01-11تاریخ بروز رسانی : 1401-01-16